BODRUM MATRAH ARTIRMALI MI?
Mart ayının başlangıcında vergi idaresince yazılı ve sözlü matrah artırma yönündeki öneriler, bazı kişi ve kurumlarca tehdit olarak da algılanmıştır. Böyle algılanmasına da “artırmadığınızda bizde incelemeleri yoğunlaştırırız” yönünde ki ifadeler neden olmuştur.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın “Vergiye Gönüllü Uyumu Artırmak” gibi amacı vardır. Bu amacını Gelir İdaresi Başkanlığı 2007-2009 Stratejik Planın da açıklamıştır. Bodrum 2005 yılındaki 113.654.638. YTL olan tahsil edilmiş vergi gelirlerini 2006 yılında %36 2007 yılında ise %23 artırmıştır. Son üç yıldaki artışın vergiye gönüllü uyumun bir belirtisi olarak algılanması gerektiğini düşünüyoruz.
Türkiye genelinde vergi gelirleri %11 artarken Bodrum %23 oranında vergi gelirlerini artırmıştır. Son üç yılda, Muğla ilinde toplanan vergi içindeki payını sürekli, iki puan artırarak, Muğla ilinde en çok vergi toplayan bir ilçe olmuştur. Bodrum, 2007 yılında Marmaris’in iki katı vergi toplamıştır (Bkz:grafik). Yinede matrah artışı istenmesinin nedenleri ne olabilir?
Yıllar bazında, Muğla ilinde toplanan, toplam vergi içerisinde bazı ilçelerin payları
Yetkililerin söylediğine göre, Bodrum’un bir vergi potansiyeli çok büyük ve Bodrum da ciddi bir kayıt dışı ekonomi söz konusudur. Bu temel varsayım, vergi idaresinin, Bodrum’a yönelik ilgisini artırmaktadır.
Vergi idaresinin bu bakış ve varsayımlarına rağmen gerçek durum hiç böyle değildir. Bodrum iki yıldır cebinden yemektedir.Bodrum’da hızla küçük esnaf ve işletme kaybolmaktadır. Büyük yatırımlarla rekabet edemeyen küçük esnaf ve işletmeci vergi yükü altında ezilmekte, işletmelerini kapamayı düşünmekteler.
Turizm sektörünün, içinde olduğu, yoğun rekabetten dolayı kar marjı düşmüştür. İşletmeciler, işletmelerini, turizm operatörlerine kiraya vermeyi düşünmektedirler.
İnşaat sektörü, imar planına takılmış durumda. İki yıldır, durgunluk yaşanmakta. Geriye denizcilik kalmakta ki bu sektöre de vergi avantajları sağlanarak, yaşatılmaya çalışılmakta.
Bodrum’un küçük işletmesi ile küçük konaklama tesisleri, hızla büyük sermayenin eline doğru itilmekte. Küçük esnaf, küçük turizmci yok olduğunda ise Bodrum’un vergi gelirleri de kalmayacak. Çünkü büyük yatırımlar Bodrum vergi dairesi mükellefi değil.
Önemli olan bazı gelirlerin kayıt altına alınmasını sağlamak ise gayrimenkul iratları üzerinde durulması gerekmektedir. Bu yönde gerçek gelirlerin saptanması için uygun yol ve yöntemlerin belirlenmesi çok daha iyi sonuçlar doğuracaktır.
Vergi idaresi elbette incelemeler, yoklamalar ile denetimlerini yoğunlaştırmalı, kayıt dışını önlemeli. Kayıt dışı ekonominin önlenmesi için tüm toplumun desteği sağlanmalı.
54 personelle gece, gündüz, hafta sonu demeden çalışan Bodrum Vergi Dairesi, Muğla ilinin en az personelle çalışan en çok vergiyi toplayan, en fazla mükellefe hizmet veren bir vergi dairesi olarak desteklenmeyi, teşekkürü hak etmiştir. Bodrum mükellefi de sağladığı vergi artışları ile teşekkürü hak etmişti. Hak edilen bu teşekkürler yapılmadan, başlatılan uygulama ve çalışmaların olumlu yönde etkilerinin olamayacağını savunuyoruz.
SMMM Kazım Öztürk,
Bodrum 20.03.2008